από τον Στέλιο Κυμπάρη

Περιβαλλοντολόγος Ι Ειδικός Θεραπευτικού Παιχνιδιού I Παιγνιοθεραπευτής (tr) Ι Επιμορφωτής Θετικής Διαπαιδαγώγησης Ι Filial Play Coach (tr)

Το παιχνίδι δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ούτε λαμβάνει χώρα μόνο για τη διασκέδαση του ατόμου. Το παιχνίδι είναι βαθύ, φέρει νοήματα, διαθέσεις, διαπραγματεύεται δύσκολες στιγμές και τραύματα, και μερικές φορές μπορεί να είναι δύσκολο ακόμα και να σταθούμε μάρτυρές του.

Το παιχνίδι μάς βοηθάει να συνδεόμαστε με τον περίγυρό μας. Οι στενές κοινωνικές σχέσεις στην πρώτη σχολική ηλικία δομούνται πάνω στο παιχνίδι. Παιδιά δημοτικού όταν ερωτήθηκαν αναφορικά με τον ορισμό του παιχνιδιού, απάντησαν ακριβώς αυτό: Παιχνίδι είναι αυτό που κάνεις με τ@ς φίλ@ς σου.

Και στο ακόλουθο ποίημα του Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ (1861-1941), Ινδού φιλοσόφου, συνθέτη και συγγραφέα (Νόμπελ Λογοτεχνίας 1913), αποτυπώνεται ακριβώς αυτό, οι διαστάσεις του παιχνιδιού και τα νοήματά του. Πώς αναστέλλεται ο χρόνος όταν ξεκινάει το παιχνίδι, πώς λαμβάνει χώρα και εκτυλίσσεται στα όρια ανάμεσα στο πραγματικό και το φαντασιακό, πώς κινείται παράλληλα, αλλά ανεξάρτητα από τις δουλειές των ενηλίκων, ο ανοιχτός ορίζοντας, οι άπειρες δυνατότητες.

Και η σιγουριά ότι τα σοβαρά θέματα, οι δυσκολίες και τα προβλήματα θα εμφανιστούν στο παιχνίδι, θα γίνουν θεματικές και εργαλεία στα χέρια των παιδιών, σύμβολα, και μέσα από το παιχνίδι τα παιδιά θα τα πλησιάσουν και θα τα νοηματοδοτήσουν εκ νέου. Και ίσως, σταδιακά, τα θέματα και οι δυσκολίες αυτές μικρύνουν όντως σε μέγεθος και χωρέσουν στα χέρια, στην καρδιά και τη ζωή των παιδιών.

Στο ακρογιάλι Rabindranath Tagore

Στο ακρογιάλι απέραντων κόσμων τα παιδιά ανταμώνουν.
Ο απέραντος ουρανός στέκει ακίνητος ψηλά και το ζωηρό νερό είναι ταραχώδες.
Στο ακρογιάλι απέραντων κόσμων τα παιδιά συναντιούνται με φωνές και χορούς.

Χτίζουν τα σπίτια τους με άμμο, και παίζουν με κοχύλια αδειανά. Με μαραμένα φύλλα πλέκουν τα καράβια τους και με χαμόγελα τα πλέουν πάνω από τον αχανή βυθό. Τα παιδιά απλώνουν το παιχνίδι τους στο ακρογιάλι των κόσμων.

Δεν γνωρίζουν πώς να κολυμπούν, δεν γνωρίζουν πώς να ρίχνουν δίχτυα. Δύτες βουτούν για μαργαριτάρια, έμποροι σαλπάρουν στα καράβια τους, ενώ τα παιδιά συλλέγουν βότσαλα και τα σκορπούνε πάλι. Δεν αναζητούν κρυμμένους θησαυρούς, δεν γνωρίζουν πώς να ρίχνουν δίχτυα.

Η θάλασσα ορμάει με γέλια, και χλωμές αναλαμπές το χαμόγελο εκεί όπου σκάει το κύμα.
Κύματα που επιφέρουν θάνατο τραγουδούν ανούσιες ωδές στα παιδιά, παρόμοια με μητέρα καθώς κουνάει την κούνια του μωρού της. Η θάλασσα παίζει με τα παιδιά, και χλωμές αναλαμπές το χαμόγελο εκεί όπου σκάει το κύμα.

Στο ακρογιάλι απέραντων κόσμων παιδιά ανταμώνουν. Η θύελλα πλανάται σε αδιάβατο ουρανό, πλοία κείτονται ναυάγια ρημαγμένα σε αχαρτογράφητα νερά, ο θάνατος έχει επιβιβαστεί και τα παιδιά παίζουν. Στο ακρογιάλι απέραντων κόσμων είναι το μεγάλο συναπάντημα των παιδιών.

Πηγές:

Η φωτογραφία είναι του Jeremy McKnight στο Unsplash
Μετάφραση-απόδοση ποιήματος στα ελληνικά: Κυμπάρης Στέλιος