Παιγνιοθεραπεία

Τι είναι η Παιγνιοθεραπεία;
Το παιχνίδι είναι το φυσικό μέσο έκφρασης του παιδιού και ο βασικός τρόπος προσέγγισης και επεξεργασίας των βιωμάτων του και του περιβάλλοντός του. Βοηθά κι ενισχύει την ανάπτυξη σε όλα τα επίπεδα και διαμορφώνει τη σύνδεση του παιδιού με τους γονείς του, τους συνομηλίκους του και τον περίγυρό του. Μέσω του παιχνιδιού το παιδί μπορεί να επεξεργαστεί, να διαπραγματευτεί και να εκφράσει τα συναισθήματά του, να δοκιμάσει τις δυνατότητες και τα όριά του, να αναπτύξει ικανότητες και δεξιότητες, να εμπιστευθεί και να εκτιμήσει τον εαυτό του και τις δυνάμεις του χτίζοντας την ψυχική ανθεκτικότητά του. Όλες αυτές οι ιδιότητες του παιχνιδιού το καθιστούν ένα πολύ σημαντικό μέσο προσωπικής εξέλιξης και θεραπείας.

Η παιγνιοθεραπεία αποτελεί τη δυναμική διαδικασία ανάμεσα στο παιδί και τον Παιγνιοθεραπευτή, κατά την οποία το παιδί εξερευνά με το δικό του ρυθμό και με το δικό του σκοπό τα θέματα αυτά, παρελθόντα και τρέχοντα, συνειδητά και ασυνείδητα, που επηρεάζουν τη ζωή του στο παρόν. Οι εσωτερικές πηγές δύναμης του παιδιού ενισχύονται από τη θεραπευτική συμμαχία και επιφέρουν ωρίμανση και αλλαγή. Το παιχνίδι αποτελεί τον πρωτεύον μέσο έκφρασης, ενώ ο διάλογος και η ομιλία είναι δευτερεύοντα.

Αποτελεί μια κυρίως μη κατευθυντική παρέμβαση, στην οποία το παιδί αφήνεται να εκφραστεί ελεύθερα μέσω του παιχνιδιού και των εικαστικών και παραστατικών τεχνών, παρουσία ενός κατάλληλα εκπαιδευμένου ενήλικα. Το παιδί έχει την ευκαιρία να δουλέψει τα σημεία που το δυσκολεύουν, δίχως να χρειαστεί να τα εκφράσει με λεκτικό τρόπο. Άλλωστε, το παιχνίδι αποτελεί τη φυσική μορφή επικοινωνίας για το παιδί και το θεραπευτικό παιχνίδι μπορεί να του παράσχει τα μέσα για να εξερευνήσει βαθιά συναισθήματα και φόβους χωρίς την ανάγκη να συζητήσει ανοιχτά για αυτά ή να τα αντιμετωπίσει άμεσα. Μέσα στο ασφαλές πλαίσιο του δωματίου παιχνιδιού, το παιδί μπορεί να φέρει θέματα και προβλήματα που το απασχολούν, να τα επεξεργαστεί, να δοκιμάσει τρόπους προσέγγισής τους και να βρει νέα σημεία ισορροπίας εντός του.

Τι κάνουμε;
Ατομικές συνεδρίες παιγνιοθεραπείας για παιδιά 4-12 ετών, με κέντρο την ανάγκη κάθε παιδιού. Χρησιμοποιούμε ως εργαλείο το παιχνίδι και τις δημιουργικές τέχνες για να έρθουμε ένα βήμα πιο κοντά στην αποσυμπίεση και εκτόνωση της όποιας δυσκολίας μπορεί να αντιμετωπίζει το παιδί στο εδώ και το τώρα. Παράλληλα, με το παιχνίδι ανοίγουμε ένα δίαυλο επικοινωνίας, ακολουθώντας το παιδί στο παιχνίδι του.

Χρησιμοποιώντας μέσα όπως τα εικαστικά, η άμμος, η μουσική, ο πηλός και τα παιχνίδια ρόλων, το παιδί θα εξερευνήσει και θα “παίξει” τις εμπειρίες , μια διαδικασία που θα το βοηθήσει να βγάλει νόημα και να κατανοήσει καλύτερα το παρελθόν του, εξοπλίζοντάς το με πιο θετικές στρατηγικές διαχείρισης για το μέλλον του. Μια γαντόκουκλα μπορεί να γίνει ένας νταής, οι υπερήρωες μπορούν να σηκώσουν το ανάστημά τους απέναντι στο κακό, ένα τανκς ή ακόμα και ένα στρατιωτάκι μπορεί να σταθεί ως σύμβολο εσωτερικής διαμάχης, ενώ μια κούκλα ή ένα κομμάτι πανί μπορεί να μας μεταφέρει στο αναπτυξιακό στάδιο που χάσαμε.

Διάρκεια
H κάθε συνάντηση διαρκεί συνήθως 40-50 λεπτά, ανάλογα με την ηλικία και τις ανάγκες του παιδιού.

Απευθύνεται κυρίως σε παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στις ζωές τους, τις οποίες προσπαθούν να κατανοήσουν και επιλύσουν.
Οι δυσκολίες αυτές –ενδεικτικά- μπορεί να είναι:

• bullying (σχολικός εκφοβισμός από/προς άλλα παιδιά)
• προβλήματα στις φιλικές σχέσεις του παιδιού
• κλείσιμο στον εαυτό τους και δυσκολίες στον κοινωνικό περίγυρο
• ασθένεια ή/και παρατεταμένη νοσηλεία
• διαζύγιο, αποχωρισμός ατόμου
• διαχείριση πένθους (απώλεια προσώπου ή δυσκολία προσαρμογής σε νέα συνθήκη)
• τραυματική εμπειρία (σωματική, συναισθηματική ή σεξουαλική κακοποίηση)
• δυσκολίες ή προβλήματα στον ύπνο
• υψηλά επίπεδα άγχους και φοβίες

Οι γονείς, φροντίστριες/τες και δασκάλες/οι μπορεί να αναστατωθούν στη γνώση ότι ένα παιδί υπό την φροντίδα τους βιώνει κάτι ανησυχητικό και να μην ξέρουν ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να το βοηθήσουν. Κάποιες φορές, η απεύθυνση σε τρίτους για βοήθεια μπορεί να είναι δύσκολο, και κάποιοι γονείς, φροντίστριες/ες μπορεί να ανησυχούν ότι ίσως κατηγορηθούν οι ίδιες/οι με κάποιον τρόπο. Αυτό είναι ένα φυσικό κομμάτι της έγνοιας και της φροντίδας, και το να αναζητήσουν βοήθεια δείχνει κουράγιο και δέσμευση προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το παιδί θα έχει κάθε ευκαιρία να βοηθηθεί, να επεξεργαστεί και να ξεπεράσει τις δυσκολίες του.

Στόχος
Στόχο της παιγνιοθεραπείας αποτελεί η σύνδεση και η επικοινωνία του παιδιού με το θεραπευτή με σκοπό να επιλύσει συγκρούσεις μέσα από θεραπευτικά εργαλεία και να φέρει στο φως υποσυνείδητες ανάγκες, ώστε το παιδί να αναπτυχθεί και να φτάσει σε ένα ταιριαστό για την ηλικία του συναισθηματικό επίπεδο. Μέσα από τις τακτικές συναντήσεις στο δωμάτιο παιχνιδιού με τον ειδικό θεραπευτικού παιχνιδιού, το παιδί βιώνει την συναισθηματική υποστήριξη καθώς το ίδιο εξερευνά τα συναισθήματα και τις σκέψεις του.

“Τα πουλιά πετούν, τα ψάρια κολυμπούν και τα παιδιά παίζουν”
(Landreth, 1991)

Μπορεί να σας ενδιαφέρει και το Focusing για παιδιά.